Saturday, December 08, 2012

ทำจนเป็นนิสัย

บทเรียนสุดท้าย

          พระอาจารย์เซนท่านหนึ่งกำลังละสังขาร ลูกศิษย์ลูกหาต่างมาดูใจอาจารย์ รอคอยว่าพระอาจารย์จะสั่งสอนอะไรพวกเขาเป็นครั้งสุดท้าย

           พระอาจารย์หลับตา ไม่รู้พูดอะไรเลยสักคำ เวลาผ่านไปเนิ่นนานแล้วจู่ ท่านก็ถามขึ้นว่า " จะกำจัดวัชพืชได้อย่างไร " สร้างความงุนงงแก่ลูกศิษย์ลูกหาอย่างยิ่ง พวกเขาคิดไม่ถึงว่าอาจารย์จะตั้งคำถามแบบนี้

           ศิษย์คนหนึ่งตอบว่า " ใช้จอบถากวัชพืชทิ้งไปให้หมด "

           พระอาจารย์ยิ้มน้อยๆ พร้อมกับพยักหน้าหงึกๆ

           ศิษย์อีกคนหนึ่งตอบว่า " ใช้ไฟให้สิ้นซาก "

           พระอาจารย์ยิ้มน้อยๆ พร้อมกับพยักหน้าหงึกๆ

           ศิษย์อีกคนหนึ่งตอบว่า " เอามือถอน จะได้ถอนรากถอนโคน "

           รอจนกระทั่งศิษย์แสดงความคิดเห็นครบถ้วน พระอาจารย์จึงกล่าวว่า " พวกเจ้าพูดได้ดี นับแต่พรุ่งนี้เป็นต้นไป พวกเจ้าจงแบ่งทุ่งหญ้าผืนนี้ออกเป็นส่วนๆ แล้วจัดการกำจัดวัชพืชตามวิธีการของพวกเจ้า ปีหน้า เวลาเดียวกันนี้ พวกเรามาเจอกันที่นี่อีกที "

           เมื่อถึงเลานัดหมายในปีต่อมา พวกลูกศิษย์มากันแต่เช้า พวกเขาต่างกลับไปกำจัดวัชพืชตามวิธีการของตัวเอง แต่กำจัดไม่สิ้นซากสักทีจึงต่างทิ้งภาระหน้าที่ที่พระอาจารย์มอบหมายให้ไปตั้งนานแล้ว ตอนนี้พวกเขามาชุมนุมกัน ก็เพื่อฟังดูว่าพระอาจารย์มีวิธีการเด็ดๆ อะไรบ้าง

            แต่ทุ่งหญ้ารกร้างผืนนั้นหายไปแล้ว สิ่งที่ตามมาก็คือ ทุ่งข้าวเหลืองอร่าม เหล่าลูกศิษย์ลูกหาจึงถึงบางอ้อ ที่แท้วิธีกำจัดวัชพืชที่ดีที่สุดก็คือ ปลูกธัญพืช หรือพืชดีๆ ให้เต็มแปลงนั่นเอง

           พวกเขานั่งลง มองดูแปลงข้าวที่กำลังสุกเหลืองอร่ามอย่างมีความสุข น่าเสียดายที่พระอาจารย์เซนสอนลูกศิษย์ พวกเขารู้สึกซาบซึ้งใจมาก ต่างร้องไห้ด้วยความอาลัยรัก ใช่แล้ว หากต้องการกำจัดวัชพืชในทุ่งกว้าง วีธีเดียวที่ได้ผลมาที่สุดคือ ก็คือปลูกพืชให้เต็มทุ่ง เช่นเดียวกับความคิดของเรา ถ้าไม่อยากมีวิญญาณอันรกร้าง วิธีที่ดีที่สุดก็คือศึกษาธรรม บำเพ็ญตนให้มีคุณธรรมอันสูงส่ง

แง่คิด

           ทำสิ่งดีๆ ให้กลายเป็นนิสัย

           มีวิธีการมากมายในการแก้นิสัยที่ไม่ดี แต่วิธีการที่ดีที่สุดก็คือ บ่มเพาะนิสัยดีๆ ขึ้นมาแทนที่นิสัยเลวๆ เหมือนเช่นที่พระอาจารย์ในนิทานเซนเรื่องนี้สอนไว้ จะกำจัดวัชพืช วิธีที่ดีที่สุดก็คือ ปลูกข้าวให้เต็มทุ่ง

           เรื่องนิสัยหรือความเคยชินนั้นเป็นเรื่องใหญ่และสำคัญมากพฤติกรรมกว่า 90%  ในชีวิตประจำวันของเรา ล้วนแสดงออกถึงนิสัยเดิม ความเคยชินเก่าๆ อยู่ซ้ำๆ พฤติกรรมเหล่านี้แสดงออกโดยไม่ต้องคิดเป็นไปอย่างอัตโนมัติ เพราะฉะนั้น ถ้านิสัยดี ความเคยชินดี พฤติกรรมก็ย่อมดีโดยอัตโนมัติ

            อย่ามัวแก้นิสัยหรือความเคยชินที่ไม่ดีอยู่เลย แก้ตรงนี้ได้ ตรงนั้นก็โผล่ มาสู้ทำสิ่งดีๆ ให้กลายเป็นนิสัยใหม่ ความเคยชินใหม่ สร้างเยอะๆ จะได้ทดแทนนิสัยเก่า ความเคยชินเก่าที่ไม่ดีไม่งามโดยอัตโนมัติ




By สุภาพร  ปิยพสุนทรา ( สว่าง อย่าง เซน )

No comments:

Post a Comment