วิญญาณคืออะไร
ดังได้กล่าวมาแล้วในบทก่อนว่า พระพุทธเจ้าทรงปฏิเสธในเรื่องอัตตาหรือการมีตัวตน เพราะที่แท้นั้น ตัวตนที่พากันยึดถือเป็นเพียง " บุคคล " อันประกอบกันขึ้นจากขันธ์ ๕ ได้แก่ รูป หรือ ร่างกาย ( อัตภาวะ ) ซึ่งเป็นส่วนของสสาร กับ นาม คือส่วนที่ไม่ใช่สสาร ได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ทั้งรูปและนามรวมกันขึ้นเป็นร่างกายและจิตใจ ประกอบกันขึ้นเป็นบุคคล สำหรับบทนี้ จะได้กล่าวถึงเรื่องของวิญญาณโดยเฉพาะ เราทราบมาแล้วว่า วิญญาณขันธ์ จากคำจำกัดความของพระพุทธโฆษาจารย์ หมายถึง
" สิ่งทีรวมกันทำหน้าที่รับรู้หรือตระหนักรู็ต่อวัตถุในขณะปัจจุบัน ส่วนการจำได้เป็นหน้าที่ของสัญญา "
ในพระอภิธรรม คำว่า " นาม " นอกจากจะหมายถึง นามขันธ์ที่เป็น เวทนา สัญญา สังขาร และ วิญญาณแล้ว ยังหมายถึงนิพพานด้วย สำหรับนามขันธ์หรือสิ่งไม่ใช่วัตถุ ยังถูกแบ่งออกเป็น ๒ อย่าง คือส่วนที่เป็นวิญญาณ หรือ " จิต " กับที่เหลืออีก ๓ อย่างได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร เรียกว่า " เจตสิก " สำหรับคำว่า " จิต " นั้นอาจใช้แทนคำว่า " วิญญาณ " และแทนคำว่า " ใจ " หรือ " มานะ " ได้ด้วย ส่วนคำว่า " เจตสิก " นั้นหมายถึงปัจจัยที่ทำงานร่วมหรือเป็นตัวควบคุมวิญญาณ ทั้ง จิต และเจตสิก ถือว่าเป็นปรมัตถ์ที่มีการอธิบายไว้ในพระอภิธรรมรวมกับ รูป และ นิพพาน โดยเฉพาะ
By แก่นพุทธธรรม
No comments:
Post a Comment