วันหนึ่ง...
ขงจื้อนั่งอยู่ในห้องคนเดียวเงียบๆ ถอนหายใจเฮือกใหญ่ ด้วยความวิตกกังวลบางอย่างอยู่ในใจ
พอดีหลานชายของขงจื้อชื่อ เค เดินเข้ามาถามว่า
" คุณปู่ครับ คุณปู่ถอนหายใจทำไม คุณปู่วิตกว่า ลูกหลานจะไม่สามารถทำตนให้คู่ควรแก่ชื่อเสียงเกียรติคุณของคุณปู่ใช่ไหมครับ
ขงจื้อลุกขึ้นเดินมาโอบกอดหลานรัก
" หลานเอ๋ย ทำไมเจ้าล่วงรู้ความคิดของปู่ "
เคตอบว่า
" ผมเคยได้ยินคุณปู่ปรารภเสมอว่า ถ้าพ่อแม่หาฟืนมากองไว้แล้ว ลูกหลานไม่มีปัญญาแบกฟืนไป ก็เรียกว่าไม่คู่ควรแก่พ่อแม่ "
" หลานเข้าใจข้อความนั้นอย่างไร "
" ผมเข้าใจว่า ลูกหลานต้องพยายามทำให้ดี ให้เก่งเสมอพ่อแม่ "
เขากล่าวสืบต่อไปว่า
" คุณปู่ไม่ต้องกลัวหรอกครับ ผมจะพยายามเป็นคนเก่งให้จงได้ "
ขงจื้อยิ้มออกมาด้วยความดีใจ
" คนเก่งนั้นมีมาก แต่คนมีการศึกษาดีหายาก "
" เมื่อไรจึงจะพูดได้ว่าคนเรามีการศึกษาดี "
ขงจื้อย้อนถามว่า
" เมื่อไรนักยิงธนูจึงจะพูดได้ว่า ยิงธนูแม่น "
เคตอบว่า
" เมื่อเขายิงถูกเป้าหมาย "
ขงจื้อกล่าวว่า
" ถูกแล้ว เพียงแต่ยิงธนูทะลุแผ่นเป้า ยังใช้ไม่ได้ต้องยิงถูกเป้าจึงจะเรียกว่าเก่ง ผู้ที่ยิงถูกเป้าแห่งความประพฤติดี ความรู้ดีจึงจะเรียกว่ามีการศึกษาดี ผู้มีการศึกษาดย่อมหลีกเลี่ยงการกระทำอันรุนแรง การไปไม่ไกลก็ไม่ดี ไปไกลเกินไปก็ไม่ดี คนที่รู้จักดำเนินทางสายกลางระหว่างส่วนเอียงสุดทั้งสองจึงนับว่ามีปัญญาแท้จริง "
เคถามสืบไปว่า
" เราจะรู้ได้อย่างไรว่า ไปแค่ไหนจึงจะพอดี ไม่ไกลเกินไป "
ขงจื้อตอบเป็นปริศนาว่า
" ปรารถนาแต่สิ่งที่ถูกต้อง
พักรออยู่ในความไหวในศิลปะ "
" คุณปู่หมายความว่าอย่างไร "
" เจ้านำไปตรึกตรองดู ปู่มีกิจธุระต้องไปทำ "
กล่าวจบปราชญ์ผู่เฒ่าก็เดินออกไป
By คิดแบบ " เต๋า " ( นิทานปรัชญา ตีลังกาคิด )
No comments:
Post a Comment