น้ำไกลไม่อาจดับไฟใกล้

น้ำไกลไม่อาจดับไฟใกล้

         รัฐฉีเป็นรัฐที่มีอาณาเขตติดรัฐหลู่ แต่กษัตริย์มู่กงแห่งรัฐหลู่กลับไม่ยินดีสร้างสัมพันธไมตรีกับรัฐฉี พระองค์ได้ให้พระราชบุตรและพระราชธิดาไปอภิเษกสมรสและเป็นขุนนางที่รัฐจิ้นและรัฐฉู่ซึ่งห่างไกลจากรัฐหลู่มาก พระองค์ทรงดำริว่า เมื่อทรงทำเช่นนี้เวลาเกิดความลำบากเดือดร้อนขึ้น ก็จะได้รับความช่วยเหลือจากรัฐจิ้นและรัฐฉู่

         มีขุนนางชั้นผู้ใหญ่ท่านหนึ่งชื่อหลีจู๋ได้ทูลถามกษัตริย์มู่กงแห่งรัฐหลู่ว่า

         " สมมุติว่า ที่นี่มีคนตกไปในคลองและกำลังจะจมน้ำตาย คนที่อยู่บนฝั่งต่างพูดว่า " ชาวเมืองเยียะเป็นคนว่ายน้ำเก่ง รับส่งคนไปขอความช่วยเหลือจากรัฐเยียะเถอะ " พระองค์ว่าจะช่วยคนที่กำลังจะจมน้ำตายนี้ได้ไหม ? "

         กษัตริย์มู่กงทรงพระสรวลตรัสว่า " โง่เหลือเกิน รัฐเยียะอยู่ไกลออกอย่างนั้น ถึงแม้ชาวเยียะจะว่ายน้ำเก่งปานไหน คนที่ตกน้ำก็จะต้องตายแน่ๆ "

         หลีจู๋ทูลถามอีกว่า " ถ้าหากนครหลวงของรัฐหลูเกิดอัคคีภัยร้ายแรงแล้วมีคนกราบทูลพระองค์ว่า ' ทะเลเป็นแหล่งมีน้ำมากที่สุดรีบส่งคนไปขนน้ำทะเลมาดับไฟเถิด ' พระองค์คิดว่าจะเป็นไปได้ไหม ? "

         " เป็นไปไม่ได้ " กษัตริย์มู่กงดำรัสตอบ " กว่าน้ำทะเลจะมมาถึงนครหลวงก็กลายเป็นเถ้าถ่านไฟแล้ว "

         หลีจู๋กล่าวว่า " ถูกแล้ว ที่เรียกว่า " น้ำไกลไม่อาจดับไฟไหม้ " ปัจจุบันรัฐจิ้นกับรัฐฉู่ถึงแม้จะเจริญรุ่งเรืองมาก แต่รัฐทั้งสองนี้อยู่ไกลรัฐหลู่ ด้วยเหตุนี้ในยามที่รัฐหลู่เกิดภยันตรายก็ย่อมจะเหมือนกับน้ำที่อยู่ไกลไม่อาจช่วยดับไฟที่อยู่ใกล้ได้ ตรงกันข้ามรัฐฉีกับรัฐหลู่เป็นรัฐที่มีอาณาเขตติดกันการไม่เจริญพันธไมตรีกับรัฐฉีเป็นภัยอย่างยิ่ง ! "

บันทึกใน " หานเฟยจื่อ "

มุมมองปรัชญา

         กษัตริย์มู่กงแห่งรัฐหลู่ทรงเล็งเห็นแต่ด้านที่เจริญและเข้มแข็งของรัฐจิ้นและรัฐฉู่ ทรงมองข้ามความจำกัดเรื่องเงื่อนไขทางด้านภววิสัยที่รัฐทั้งสองจะมาช่วยเหลือได้ทันท่วงที อันน้ำทะเลนั้นถึงแม้จะมีมากมายจะประมาณมิได้และใช้อย่างไรก็ไม่หมดสิ้นแต่กลับไม่อาจจะช่วยดับอัคคีภัยที่นครหลวงได้นั้น เหตุผลสำคัญก็เพราะอยู่ห่างไกลเกินไป

         ด้วยเหตุนี้ ความสัมพันธ์ระหว่างเรื่องราวต่างๆ และปรากฎการณ์ย่อมถูกจำกัดโดยเงื่อนไขทางภววิสัย ทุกสิ่งทุกอย่างย่อมเปลี่ยนแปลงไปตามเงื่อนไขสถานที่และกาลเวลา ความรับรู้และการกระทำที่ถูกต้องในเงื่อนไขรูปธรรมชนิดหนึ่ง ถ้าไปอยู่ในเงื่อนไขรูปธรรมอีกชนิดหนึ่ง อาจจะกลายเป็นผิดไปก็ได้ เมือแยกออกจากเงื่อนไข สถานที่ และกาลเวลาที่แน่นอนแล้วเราก็ยากที่จะเข้าใจชัดว่าเรื่องนั้นๆ ดีหรือไม่ดี ถูกหรือผิด




By  ปรัชญาชีวิตใน สุภาษิตจีน