ม้าขาวผ่านด่าน

ม้าขาวผ่านด่าน

         เอ๋อซอเป็นคนมีฝีปากดีที่มีชื่อของรัฐซ่ง การที่เขามีชื่อเสียงโด่งดังขึ้นมาก็เพราะเขายืนยันทรรศนะเรื่อง " ม้าขาวมิใช่ม้า " ในการร่วมชุมนุมโต้แย้งทางวิชาการของรัฐฉี เขาได้ใช้ความรอบรู้เอาชนะคู่โต้แย้งทั้งหมดได้ แต่พอเขาขี่ม้าขาวจะข้ามด่านชายแดนก็ถูกทหารที่ถือทวนรักษาการณ์อยู่เรียกให้หยุด และจะเก็บภาษีม้าจากเขา ทหารเหล่านั้นไม่มีใครจะมาสนใจเรื่อง " ม้าขาวมิใช่ม้า " ที่เขาอธิบาย เมื่อไม่ยอมเสียภาษีพวกเขาก็ไม่ยอมให้ผ่าน เอ๋อซอพูดเหตุผลอย่างไรพวกเขาก็ไม่ยอมเข้าใจ ในที่สุดจึงต้องเอาเงินออกมาเสียภาษี

          การนำสำนวนโวหารและความคิดเลื่อนลอยนั้น ถึงแม้จะสามารถทำให้คนทั้งเมืองต้องยอมรับก็ตาม แต่ต่อหน้าการพิสูจน์ทางภววิสัยและสิ่งที่เป็นรูปธรรมนั้นย่อมจะหลอกใครไม่ได้

บันทึกใน " หานเฟยจื่อ "

มุมมองปรัชญา

         สมัยจ้านกว๋อ กงซุนหลงมีชื่อเสียงโด่งดังก็เพราะยืนยันเรื่อง " ม้าขาวมิใช่ม้า " เล่ากันว่า เจ้าของความคิดเห็นดีงกล่าวก็คือเอ๋อซอ เรื่อง " ม้าขาวมิใช่ม้า " นี้ เป็นการอธิบายเกี่ยวกับลักษณะเฉพาะ ( ม้าขาว ) กับลักษณะทั่วไป ( ม้า ) ว่ามีจินตภาพสองชนิดที่ต่างกัน ซึ่งมีความหมายที่สำคัญในด้านตรรกวิทยา แต่ปัญหาทีเสนอขึ้นนี้เป็นเพียงสะท้อนความรับรู้ขั้นหนึ่งของมนุษย์เราเท่านั้น ถ้าถือเป็นข้อสรุปมาใช้ในชีวิตที่เป็นจริงแล้วย่อมไม่ถูกต้อง ด้วยเหตุนี้เอ๋อซอ แม้จะสามารถใช้คารมสาธกจนผู้มีความรู้ของราชสำนักเห็นด้วยก็ตาม แต่ต่อหน้าความเป็นจริงแล้วเขากลับไม่มีวิธีที่จะทำให้ทหารธรรมดาที่รักษาด่านเห็นด้วย

         ใครก็ตามที่คิดว่าตนเองรู้หลักทฤษฎี แต่ไม่นำไปประสานเข้ากับความเป็นจริงชนิดที่หาสัจจะจากความเป็นจริงแล้ว ก็จะเป็นเช่นเดียวกับเอ๋อซอ คือ ต้องยอมเสียภาษีโดยดีจึงจะผ่านด่านไปได้




ฺัฺBy ปรัชญาชีวิตใน สุภาษิตจีน