จวงโจ เป็นคนยากจน วันหนึ่งเขาไปที่บ้านขุนนางเพื่อขอยืมข้าว ขุนนางผู้นั้นตอบว่า " ข้าให้ขอยืมได้ แต่ต้องรอให้ข้าเก็บค่าเช่าจากชาวบ้านเสียก่อนแล้วข้าจะให้ยืมเงินสามร้อยตำลึง พอใจไหม ? "
จวงโจฟังแล้วไม่พอใจอย่างมาก กล่าวว่า " วานนี้ขณะที่ข้าพเจ้าเดินทางมาที่นี่ระหว่างทางได้ยินเสียงอะไรร้องอยู่ ข้าพเจ้าจึงมองไปรอบๆ ก็เห็นในร่องทางเกวียนที่แห้งผากมีปลาตะเพียนน้ำเค็มตัวหนึ่งอยู่ในนั้น ข้าพเจ้าถามว่า ' เจ้าปลาตัวน้อยเอ๋ย เหตไฉนเจ้าจึงมาอยู่ที่นี่ ? ' ปลาตอบว่า ' ข้าพเจ้ามาจากทะเลด้านตะวันออก ' ตอนนี้กำลังจะตายอยู่แล้วขอท่าได้โปรดช่วยชีวิตข้าพเจ้าด้วยการนำน้ำมาให้สักครุหนึ่งเถิด ! ข้าพเจ้าตอบว่า ' ได้ ข้าพเจ้าจะไปขอร้องกษัตริย์ของรัฐหวูและรัฐเยียะให้ชักน้ำในแม่น้ำด้านตะวันตกมาให้เจ้าดีไหม ? ' ปลาตอบอย่างไม่พอใจว่า ' เนื่องจากข้าพเจ้าขาดน้ำที่จะดำรงชีวิตตามสภาพปกติต้องมานอนรอความตายอยู่ที่นี่ ถ้าท่านให้น้ำข้าพเจ้าเพียงสักครุครึ่งครุ ข้าพเจ้าก็จะรอดชีวิต ที่ท่านว่าจะชักน้ำในแม่น้ำด้านตะวันตกมาให้ข้าพเจ้านั้น ข้าพเจ้าก็จะรอดชีวิต ที่ท่านว่าจะชักน้ำในแม่น้ำด้านตะวันตกมาให้ข้าพเจ้านั้น ข้าพเจ้าขอขอบใจเจตนาดีของท่าน ทางที่ดีท่านไปหาข้าพเจ้าที่ร้านขายปลาเค็มก็แล้วกัน ! "
บันทึกใน " จวงจื่อ "
มุมมองปรัชญา
ขุนนางคนนี้คงเป็นคนขี้เหนียวและหน้าเลือด แต่เขาก็ยังรักหน้า เมื่อเขาไม่ต้องการจะให้ยืมแทนที่จะพูดตรงๆ เขากลับใช้คำพูดที่ไพเราะมาทำให้เจ็บใจด้วย เหตุนี้จวงโจจึงนำเรื่องปลาในร่องทางเกวียนมาเล่าเป็นการเปรียบเทียบเสียดสี
ไม่ว่าเรื่องอะไรต้องเริ่มต้นจากความจริง ที่ว่าความเป็นจริงนั้นย่อมมีกาลเทศะและเงื่อนไขที่แน่นอน เมื่อเริ่มจากความเป็นจริงแล้ว น้ำเพียงครึ่งถังก็สามารถจะช่วยชีวิตของปลาได้ นี่เป็นปัญหาเกี่ยวกับเวลาสถานที่และเงื่อนไขที่จะทำให้ได้และก็ต้องเป็นความต้องการที่รีบด่วนที่สุดของปลา เมื่อไม่เริ่มต้นจากความเป็นจริง ก็จะไป " ชักน้ำจากแม่น้ำตะวันตก " ซึ่งถูกจำกัดด้วยเวลา สถานที่และเงื่อนไข ย่อมไม่มีทางที่จะช่วยชีวิตของปลาได้เลย
By ปรัชญาชีวิตใน " สุภาษิต จีน "
No comments:
Post a Comment