คนกับปลาและห่านป่า

คนกับปลาและห่านป่า

         ในรัฐฉีมีผู้ดีคนหนึ่งแซ่เถียน เขาชอบจัดเลี้ยงแขกจำนวนมากที่คฤหาสน์ของเขาอย่างเอิกเกริกเป็นประจำ

         วันหนึ่ง เขาจัดเลี้ยงใหญ่โตขึ้นที่ห้องโถงอันโอ่อ่าในคฤหาสน์ของเขา แขกที่มาบางคนนำปลาติดมือมากำนัล บางคนก็เอาห่านป่ามาเป็นของขวัญ เจ้าภาพเห็นแล้วพอใจมาก กล่าวอย่างภาคภูมิใจว่า "ฟ้าช่างโปรดปรานพวกเราเหลือเกิน ! พวกท่านลองคิดดูซิ ปลา ห่านป่า เหล่านี้ล้วนเกิดมาเพื่อให้พวกเราได้กินอย่างอร่อยทั้งนั้นมิใช่หรือ ?" พวกแขกที่มาในงานเลี้ยงต่างก็พยักหน้าเห็นด้วย

         ในที่นั้นยังมีเด็กของบ้านแซ่เปาอายุเพียงสิบสองขวบได้ฟังแล้วก็พูดขึ้นว่า "ข้าพเจ้าไม่เห็นด้วยกับคำพูดของท่าน คนที่เป็นสิ่งหนึ่งในจำนวนนับแสนนับล้านสิ่งของบนโลกนี้ แต่เนื่องจากความใหญ่เล็กและสติปัญญาที่ต่างกันในหมู่สัตว์จึงมีสภาพที่สัตว์ใหญ่กินสัตว์เล็ก หาใช่ฟ้าดินกำหนดมาให้จำพวกหนึ่งกินอีกจำพวกหนึ่งไม่ มนุษย์รู้จักเลือกสรรสิ่งที่ตนสามารถกินเป็นอาหารได้มากินนั้น เป็นเพราะฟ้าดินสร้างขึ้นมาเพื่อให้มนุษย์กินกระนั้นหรือ ? ถ้าเช่นนั้นยุงกินเลือดคน เสือและหมาป่ากินเนื้อมนุษย์ ก็เป็นเพราะฟ้าดินสร้างคนขึ้นมาสำหรับให้มันกินใช่ไหม ?"

บันทึกใน "เลี่ยจื่อ"

มุมมองปรัชญา

         คนจำพวกหนึ่งมักจะพูดอยู่เสมอ คล้ายกับว่ามีอำนาจอิทธิฤทธิ์อะไรอยู่อย่างหนึ่งที่สร้างโลกหรือกำหนดทุกทสิ่งทุกอย่างในโลก คล้ายกับว่า สร้างแมวขึ้นมาเพื่อจับหนู สร้างหนูขึ้นมาเพื่อให้แมวกิน ความเป็นไปของคนเราขึ้นอยู่กับพรหมลิขิต เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อให้คนเรางอมืองอเท้าหมดอาลัยตายอยาก ปล่อยชีวิตให้เป็นไปตามยถากรรม สุดแท้แต่ใครจะเอาไปปู้ยี่ปู้ยำ

          แท้ที่จริงแล้ว ความเป็นไปของโลกและคนเรา หาได้เกิดจากอำนาจอิทธิฤทธิ์อย่างใดไม่ มันเกิดจากกฎของธรรมชาติและของสังคมมนุษย์ ที่คนเรามองไม่ออกหรือถูกปิดบังโดยเจตนาร้ายซึ่งถ้าคนเราไปทำความเข้าใจกับมัน รู้จักมันให้ถ่องแท้แล้ว ก็จะไม่ตกเป็นข้าทาสหรือเชลยของมัน และจะไม่ปล่อยให้ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นไปตามความต้องการของผู้ซึ่งประสงค์ที่จะมอมเมาคนส่วนใหญ่เพื่อบรรลุจุดมุ่งหมายอันชั่วร้ายบางประการของพวกเขาได้อย่างเด็ดขาด