การรักกับการทำลาย

การรักกับการทำลาย

          ครั้งหนึ่งกษัตริย์กงหวางแห่งรัฐฉู่ทรงนำทัพสู้รบกับกองทัพรัฐจิ้นที่เอียนหลิงในขณะที่ทั้งสองฝ่ายกำลังรบติดพันกันอย่างดุเดือดนั้น กษัตริย์กงหวางก็ถูกลูกเกาทัณฑ์ที่พระเนตร จึงรับสั่งให้ถอยทัพกลับเข้าค่าย เมื่อกลับถึงค่าย นายพลซือหม่าจื้อฝ่ายก็ตะโกนว่าคอแห้งต้องการดื่มน้ำหยางกู่ซึ่งเป็นคนรับใช้ที่ติดตามรับใช้นายมานานปีเป็นคนรักนายและรู้ดีว่านายของเขาเป็นคนชอบดื่มเหล้า ด้วยเหตุนี้แทนที่เขาจะนำน้ำมาให้เขากลับยกไหเหล้ามาให้นายของเขาดื่มแก้กระหาย นายพลซือหม่าจื้อฝ่านนั้นเป็นคนคอเหล้า พอดื่มแล้วจะต้องดื่มจนเมาหัวราน้ำทุกที ครั้งนี้ก็เหมือนกันเขาดื่มเข้าไปจนเมาขนาดหนัก

          เมื่อกษัตริย์กงหวางทรงทำบาดแผลเสร็จเรียบร้อยแล้ว พระองค์ก็เตรียมจะเสด็จออกศึกอีกจึงตรัสสั่งให้คนไปตามนายพลซือหม่าจื้อฝ่าน ตอนนี้นายพลนอนอยู่บนเตียง เมาจนลุกไม่ขึ้น เขาจึงให้คนมาตามกลับไปกราบทูลว่าเขาเจ็บที่หัวใจออกรบไม่ได้ เมื่อกษัตริย์กงหวางได้ฟังเช่นนั้นก็เสด็จมาดูอาการของเขาด้วยพระองค์เอง พอพระองค์เสด็จมาถึงก็ได้กลิ่นเหล้าคลุ้งไปหมดจึงทรงกริ้วมาก ตรัสว่า

          "การรบวันนี้ข้าได้รับบาดเจ็บสาหัส การบัญชาทหารจึงต้องอาศัยเจ้า ใครจะคิดบ้างว่าเจ้ามาเป็นเช่นนี้ เจ้าต้องการจะให้รัฐของเราพินาศหรือ ? การสู้รบครั้งนี้จะทำต่อไปย่อมไม่ได้แล้ว 

          และแล้ว กษัตริย์กงหวางแห่งรัฐฉู่ก็รับสั่งให้นำตัวนายพลซือหม่าจื้อฝ่านไปประหารชีวิตเสียตามอาญาศึก

บันทึกใน "ไหวหนานจื่อ"

มุมมองปรัชญา

          การที่ซือหม่าจื้อฝ่านทำให้เสียโอกาสในการทำศึกและฝ่าฝืนระเบียบของกองทัพนั้น หยางกู่คนรับใช้ของเขาจะต้องรับผิดชอบเป็นสำคัญ เพราะเขารู้ว่าการรบกำลังติดพันกันและอยู่ในสภาพคับขัน แต่กลับคิดที่จะให้นายตัวเองดื่มเหล้าให้สบายใจ ไม่ได้คิดถึงผลที่จะเกิดขึ้น เจตจำนงทางอัตวิสัยของเขาคือรักนายของตน แต่ผลทางภววิสัยกลับกลายเป็นการทำลายนายของตน จากเรื่องนี้จะเห็นได้ว่า ผลทางภววิสัยของการได้หรือเสียนัั้น หาได้กำหนดโดยเจตจำนงทางอัตวิสัยของคนเราไม่ ถ้าหากไม่รู้จักกุมเวลา สภาพ และเงื่อนไขที่เป็นรูปธรรมแล้ว สิ่งที่ควรจะเป็นผลดีก็กลายเป็นเกิดผลร้ายได้